Niệc cổ hung sống định cư trong các vùng rừng cây lá rộng thường xanh, ở độ cao từ khoảng 600- 1.800 mét. Đặc điểm nổi bật của chúng là cái mỏ rất lớn màu vàng, mỏ trên có các vạch đen ở gốc mỏ.
Sinh sống ở khu vực Tây Bắc và Bắc Trung Bộ, niệc cổ hung (Aceros nipalensis) là một trong những loài chim có ngoại hình ấn tượng nhất và đang ở trong tình trạng nguy cấp nhất Việt Nam. Ảnh: eBird.
Đây là loài chim có kích thước lớn, cá thể trưởng thành dài 90-120 cm (từ đầu mỏ đến chót đuôi), nặng 2,2-2,5 kg. Đặc điểm nổi bật của chúng là cái mỏ rất lớn màu vàng, mỏ trên có các vạch đen ở gốc mỏ.
Cá thể trống có đầu, cổ và dưới thân có màu hung đỏ, trong khi ở cá thể mái các phần này màu đen. Ở cả hai giới có túi da màu cam dưới cằm, diềm da màu xanh lam quanh mắt.
Về mặt sinh thái, niệc cổ hung sống định cư trong các vùng rừng cây lá rộng thường xanh, ở độ cao từ khoảng 600- 1.800 mét. Đôi khi cũng gặp chúng ở độ thấp 150 mét hay lên tới độ cao 2.200 mét.
Theo ghi nhận, có một số quần thể di chuyển theo mùa giữa các vùng rừng và khu vực khác nhau, phụ thuộc vào nguồn thức ăn là những loài cây cho quả.
Tập tính sinh sản của niệc cổ hung tương tự các loài khác trong họ Hồng hoàng (Bucerotidae). Chúng làm tổ trong hốc cây cách mặt đất 10-30 mét. Chim mái đẻ 1-2 trứng, có màu luốc (xám tro), nhỏ hơn trứng gà một chút.
Tại Việt Nam, niệc cổ hung đã được nhìn thấy tại các khu rừng ở Lào Cai, Lai Châu, Yên Bái và Nghệ An. Trên thế giới, chúng phân bổ ở khu vực Nam Á, Nam Trung Quốc và Đông Nam Á.
Trên phương diện bảo tồn, loài chim này đang suy giảm số lượng nhanh chóng ở Việt Nam. Chúng đã biến mất tại nhiều khu phân bố lịch sử như Mường Muôn (Lai Châu), Sa Pa - Phan Si Păng (Lào Cai) và một số địa điểm khác.
Nguyên nhân đe dọa chủ yếu đối với niệc cổ hung là do bị cư dân địa phương săn bắt để lấy thịt, vùng làm tổ và kiếm ăn bị mất, nơi cư trú bị phân tán do rừng nguyên sinh bị tàn phá.
Trong Sách Đỏ Việt Nam, loài chim độc đáo này nằm trong diện Cực kỳ nguy cấp. Trong Sách Đỏ IUCN, chúng là loài Sắp nguy cấp. Các cơ quan chức năng đang nỗ lực tuyên truyền giáo dục để bảo vệ loài chim này khỏi sự xâm hại của con người.
Mời quý độc giả xem video: Khi động vật hoang dã kêu cứu | VTV24.
