Dữ liệu y khoa

Cách phát hiện sớm ung thư gan

  • Tác giả : GS.TS Nguyễn Bá Đức (nguyên Giám đốc Bệnh viện K)
Ung thư gan có tiên lượng rất xấu. Nếu không chủ động phát hiện bệnh, hầu hết bệnh nhân không còn khả năng điều trị khỏi khi có triệu chứng. Ứng dụng các nghiên cứu mới để phòng ngừa, phát hiện và điều trị sớm ung thư gan sẽ giúp cho người bệnh cải thiện chất lượng sống.

Nguyên nhân của ung thư gan có liên quan rõ rệt với viêm gan virus B, viêm gan C, sán lá, vai trò của aflatoxin, mycotoxin, rượu và thuốc tránh thai.

Chính vì vậy, tiêm văcxin viêm gan đóng vai trò then chốt trong phòng ung thư gan. Nước ta đã sản xuất được văcxin chống viêm gan B. Điều này sẽ góp phần vào việc chống ung thư gan có hiệu quả, nhất là ở các vùng có tỷ lệ mang HBsAg cao như ở Việt Nam.

Tránh uống rượu, không ăn thực phẩm bị nấm mốc, ăn uống vệ sinh... cũng là biện pháp phòng bệnh.

Người bệnh cảm thấy mệt mỏi, nặng ở vùng dưới sườn phải, sờ thấy u rồi đi khám. Qua lâm sàng, nhìn, sờ, gõ, nghe có thể xác định ung thư gan. Chụp gan xa, siêu âm, cắt lớp vi tính, hút tế bào, αFP để xác định rõ thêm bệnh. Tốt nhất là sinh thiết gan bằng kim dưới hướng dẫn của siêu âm hoặc nội soi ổ bụng.

ung_thu_gan.jpg
Cách phát hiện sớm ung thư gan.

Các phát hiện thăm dò sớm chưa được công nhận rộng rãi trên thế giới vì tính kinh tế và hiệu quả chưa cao. Tuy nhiên, ở một số nước châu Phi và Trung Quốc thì đang tiến hành. Ở Việt Nam đang được thử nghiệm.

- Định lượng αFP bằng phương pháp ELISA hoặc RIA tỷ lệ dương tính từ 50 - 70%, tập trung vào các đối tượng nguy cơ cao: Có tiền sử viêm gan đang mang HbsAg, những thân nhân của người bị xơ gan, ung thư gan...

- Thăm dò siêu âm hoặc chọc dò chẩn đoán tế bào, chụp cắt lớp vi tính (nếu nghi ngờ) hoặc MRI. PET có giá trị cao trong chẩn đoán phân biệt giữa u gan lành và ác, phát hiện mức độ xâm lấn ra ngoài gan và đánh giá đáp ứng với điều trị.

- Nên kiểm tra nhắc lại ở đối tượng có nguy cơ cao 3 - 6 tháng/lần.

Phẫu thuật đóng vai trò chủ đạo trong việc điều trị căn bệnh này ở giai đoạn khu trú. Các trường hợp bệnh ở giai đoạn muộn, thể trạng yếu có thể sử dụng các phương pháp khác như tắc mạch hóa dầu, xạ trị triệu chứng, thuốc điều trị đau và giảm nhẹ triệu chứng...

Có khoảng 15 - 40% ung thư gan có thụ thể nội tiết dương tính và đáp ứng với nội tiết trị liệu. Gần đây, nhờ sự phát triển của công nghệ sinh học, một số thuốc nhóm điều trị đích đã và đang được ứng dụng phần nào cải thiện sự sống cho người bệnh ung thư gan giai đoạn muộn.

GS.TS Nguyễn Bá Đức (nguyên Giám đốc Bệnh viện K)