Trong buổi họp về một số vấn đề kinh tế, xã hội của thành phố trong quí 1/2022, ông Phan Công Bằng, Phó giám đốc Sở Giao thông Vận tải TPHCM đã trả lời về kiến nghị tạm dừng thu phí hạ tầng cảng biển của Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV).
Theo ông Bằng, việc thu phí hạ tầng cảng biển là để có kinh phí đầu tư cho hạ tầng giao thông làm giảm chi phí cho doanh nghiệp. Thêm vào đó, việc này cũng giúp giảm tải cho hệ thống cảng, giao thông của TPHCM và chia sẻ, phát triển hệ thống cảng trong khu vực.
Cụ thể, năm 2021, lượng hàng hoá qua các cảng tại TP là 161 triệu tấn (vượt 40%), trong đó cảng Cát Lái vượt 100% quy hoạch... Trong khi đó hạ tầng giao thông kết nối chưa đảm bảo theo quy hoạch, đường Nguyễn Thị Định lộ giới quy hoạch là 60m nhưng mới đầu tư 35m; Vành đai 2 đoạn 1, 2 chưa làm được, đoạn 3 làm theo hình thức BT cũng tạm ngưng… những điều trên dẫn đến chi phí logistic tăng.
Hiện nay, xe cộ Cảng Cát lái đi Bình Dương, Đồng Nai phải đi theo đường Đồng Văn Cống ra Mai Chí Thọ, Xa lộ Hà Nội, đến trạm 2. Đoạn đường này vừa dài, xe cộ đi tốc độ chậm và phải đi trong các đường đô thị nên rất nguy hiểm.
Nếu dùng số tiền thu phí cảng biển đầu tư vào hạ tầng sẽ giúp cho việc di chuyển được rút ngắn, container có thể xoay vòng 2, 3 lần/ngày thay vì một lần như hiện nay.
Nếu thu phí hạ tầng cảng biển để đầu tư cho đường vành đai 2 thì xe chở hàng từ Cảng Cát Lái có thể ra đến mũi giao Mỹ Thủy rồi đi một vòng Vành Đai 2 đến mũi giao Gò Dưa, chỉ khoảng 15km. Do chiều rộng của đường được quy hoạch rất rộng, đến 67m nên xe container sẽ đi rất nhanh, có thể quay về 2-3 vòng/ngày thay vì chỉ khoảng 1 vòng như hiện nay.
Hơn nữa, theo ông Bằng, việc thu phí cũng nhằm để giảm quá tải cho các cảng của TP, giúp các tàu chuyển hàng về các cảng ở Đồng bằng sông Cửu Long, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu thay vì tập trung về TPHCM như hiện nay.
Việc này cũng sẽ chia sẻ, phát triển hệ thống cảng biển xung quanh TPHCM.
Về tính pháp lý của việc thu phí, ông Bằng cho biết việc thu phí sử dụng hạ tầng cảng biển trên địa bàn TPHCM đã tuân thủ Luật phí, lệ phí.
Về thực tiễn, nhiều địa phương như Quảng Ninh, Hải Phòng cũng đã thu loại phí này từ năm 2017.
Trước đó, Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV), thuộc Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính, đã có báo cáo gửi Thủ tướng Phạm Minh Chính về một số bất cập, tác động tiêu cực đến hoạt động của doanh nghiệp từ việc thu phí sử dụng hạ tầng cảng biển tại TPHCM; trong đó kiến nghị dừng việc thu phí hạ tầng cảng biển tại TPHCM để tạo điều kiện cho doanh nghiệp và nền kinh tế phục hồi, phát triển.