Dữ liệu y khoa

Tiêm mũi tăng cường thứ 3, chọn cùng hay khác loại văcxin Covid-19?

  • Tác giả : An Quý
Cục Quản lý Thực - Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cho phép tiêm mũi tăng cường khác với loại văcxin ban đầu.

Mũi 3 giúp tăng cường kháng thể trung hòa

Viện Y tế Quốc gia Mỹ từ tháng 6/2021 đã bắt đầu một nghiên cứu để xem xét cách những người được tiêm văcxin Moderna, Pfizer hoặc Johnson & Johnson phản ứng với liều tăng cường của cùng một loại văcxin ngừa Covid-19 hoặc kết hợp loại mới.

covax(1).jpg
Hơn 100 loại vắcxin Covid-19 hiện đang được thử nghiệm lâm sàng.  Ảnh tư liệu

Theo tờ Finacial Express, kết quả ban đầu cho thấy, tất cả các mũi tiêm nhắc lại đều kích thích phản ứng kháng thể trung hòa. Đây là những kháng thể đặc hiệu để ngăn chặn virus.

Nhưng có sự khác biệt rõ ràng - những người đã dùng văcxin Moderna trong 2 liều đầu tiên và liều tăng cường Moderna có mức kháng thể cao nhất.

Những người được tiêm 2 liều Pfizer, tiếp theo là bổ sung Moderna, có số lượng kháng thể cao thứ hai.

Tuy nhiên, các nhóm nghiên cứu chỉ thực hiện cỡ mẫu nhỏ cũng như không được thiết kế để so sánh xem phương cách nào là tốt nhất.

tiem-ngua.jpg
Tất cả các mũi tiêm tăng cường đều kích thích phản ứng miễn dịch đối với dịch Covid-19. Ảnh tư liệu

Những người nhận Johnson & Johnson cho thấy sự khác biệt lớn nhất, với sự gia tăng gấp 4 lần trong việc trung hòa kháng thể sau khi tiêm nhắc lại cùng một loại văcxin, nhưng tăng gấp 76 lần sau khi tiêm nhắc lại Moderna; còn với mũi tăng cường Pfizer, trung hòa kháng thể đã tăng gấp 35 lần.

Các nhà khoa học đã thực hiện một nghiên cứu khác trên 30.000 tình nguyện viên và xem xét khả năng bảo vệ tổng thể của Johnson & Johnson.

Nghiên cứu này cho thấy với liều Johnson & Johnson thứ hai, ít nhất hai tháng sau liều đầu tiên, hiệu quả bảo vệ lên đến 94% chống lại Covid-19 từ nhẹ đến nặng.

Văcxin Johnson & Johnson đã kích hoạt một phần khác của hệ thống miễn dịch. Nó không chỉ kích thích các kháng thể trung hòa mà còn cả các tế bào T, do đó có thể giúp bảo vệ lâu bền hơn.

Tuy nhiên những nghiên cứu sâu hơn vẫn chưa được công bố. 

Văcxin dựa trên protein: ứng viên sáng giá cho mũi tăng cường?

New York Times đưa tin, theo FDA, chủng ngừa thường bao gồm hai hoặc nhiều liều của cùng một loại văcxin. Liều đầu tiên khiến các tế bào B của hệ thống miễn dịch tạo ra kháng thể chống lại mầm bệnh. Các tế bào miễn dịch khác, được gọi là tế bào T, phát triển khả năng nhận biết và tiêu diệt các tế bào bị nhiễm bệnh.

tiem-ngua-nhu-the-nao.jpg
Vắcxin Covid-19 sẽ phải được tiêm hàng năm, giống như tiêm phòng cúm theo mùa.

Do đó, mũi tiêm thứ 2 khuếch đại phản ứng đó. Tế bào B và tế bào T dành riêng để chống lại virus nhân lên thành số lượng lớn hơn nhiều. Tế bào miễn dịch cũng phát triển khả năng tấn công mạnh mẽ hơn để chống lại kẻ thù.

Trong những năm gần đây, một số nhà nghiên cứu văcxin đã thử nghiệm chuyển đổi từ văcxin này sang văcxin khác cho liều thứ hai. Về mặt kỹ thuật, chiến lược này được gọi là một phương pháp “tiêm nhắc lại văcxin khác loại”.

Vậy nên chọn mũi tiêm tăng cường nào? Theo các nhà khoa học Mỹ, tất cả các mũi tiêm tăng cường đều kích thích phản ứng miễn dịch. Vì vậy, việc lựa chọn một mũi tiêm tăng cường phụ thuộc vào mức độ ưu tiên và rủi ro cá nhân. Các loại văcxin khác nhau có thể có các tác dụng phụ khác nhau đối với một cá nhân.

Hơn 100 loại vắcxin ngừa Covid-19 hiện đang được thử nghiệm lâm sàng. Adam Wheatley, một nhà miễn dịch học tại Đại học Melbourne ở Úc, đã dự đoán rằng một số loại văcxin mới đó có thể trở thành những ứng cử viên cho mũi tăng cường tối ưu.

Không giống như văcxin mRNA hoặc adenovirus, những văcxin của các công ty như Sanofi-Pasteur và Novavax chứa một lượng lớn protein virus.

Theo các chuyên gia, khi đưa một lượng protein tương đối lớn vào cơ thể, nó dẫn đến thu được các phản ứng kháng thể khá mạnh mẽ.

Văcxin Covid-19 sẽ được tiêm hàng năm như văcxin ngừa cúm?

Văcxin chống lại một số bệnh yêu cầu nhiều hơn 2 mũi trong một đợt được gọi “tiêm mồi” để đạt được hiệu quả bảo vệ cao nhất có thể. Trong một số trường hợp, chúng ta cần thêm một mũi tiêm tăng cường sau 2 liều chính để khôi phục khả năng miễn dịch.

Cũng có thể văcxin Covid-19 sẽ phải được tiêm hàng năm, giống như tiêm phòng cúm theo mùa.

Nếu tiêm tăng cường ngừa Covid-19 trở thành một sự kiện thường niên, một chiến lược kết hợp sẽ giúp nhiều người hơn được chủng ngừa.

Mọi người sẽ dễ dàng hơn rất nhiều để được chủng ngừa thường xuyên nếu họ không phải lo lắng về việc tiêm khác với những mũi văcxin ban đầu.

vacxin.jpg
Nếu tiêm tăng cường ngừa Covid-19 trở thành một sự kiện thường niên, một chiến lược kết hợp sẽ giúp nhiều người hơn được chủng ngừa.

Bệnh cúm tạo tiền lệ cho kế hoạch này. Mỗi năm, các nhà sản xuất văcxin lại cho ra đời các lô văcxin cúm theo mùa mới. Một số là virus cúm bất hoạt. Những loại khác chỉ được tạo ra từ protein cúm.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) vốn không ưu tiên bất cứ loại văcxin cúm nào khi người dân đi chủng ngừa. Điều đó giúp người dân lựa chọn loại văcxin phù hợp với túi tiền của mình.

An Quý