Canh đậu đen trị đau lưng (Ảnh minh họa).
Theo Đông y, đậu đen có vị ngọt, tính bình, có tác dụng hoạt huyết giải độc, khứ phong lợi thủy, điều trung hạ khí, thanh nhiệt giải biểu, kiện tỳ chỉ hãn, dưỡng can, làm sáng mắt… rất tốt làm món ăn bài thuốc chữa bệnh cho người cao tuổi.
Thầy thuốc ưu tú BSCKII Lê Hữu Tuấn, nguyên Phó giám đốc Bệnh viện Y học Cổ truyền Trung ương cho biết, Đông y gọi đậu đen là ô đậu hay hắc đại đậu… Các món ăn bài thuốc chế từ đậu đen có tác dụng bổ thận thủy. Đặc biệt, đậu đen là loại thực phẩm dưỡng sinh rất tốt cho mắt, giúp người cao tuổi đến già vẫn đọc được chữ. Mỗi gia đình nên tích trữ nhiều đậu đen, thường xuyên chế biến các món ăn, bài thuốc sau có thể chữa bệnh cho người già và cũng rất tốt cho người trẻ.
Trị mắt mờ ở người cao tuổi, nhìn không rõ, hay bị hoa mắt, chóng mặt: đậu đen 100g, mè đen 100g. Sao khô, tán bột, trộn đều. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 2 thìa cà phê (8g). Uống lâu ngày, mắt dễ chịu hoặc đỡ mờ hơn.
Trị đau lưng: đậu đen 100g, giã giập, cho vào ít giấm xào cho nóng lên để âm ấm, đắp vào vùng lưng đau, có thể để qua đêm. Hoặc đậu đen 50g, đuôi heo hoặc đuôi bò 1 cái. Hầm thật nhừ, ăn cả nước lẫn cái. Mỗi tuần ăn 2 – 3 lần, kết quả khá tốt.
Đậu đen chế hà thủ ô chữa di tinh, liệt dương, tay chân mỏi yếu, râu tóc bạc sớm: 50g đậu đen nấu nước rồi lấy nước đậu chưng cách thủy với 300g hà thủ ô đỏ trong 2 – 3 giờ. Vớt hà thủ ô ra để ráo phơi khô để dành dùng dần. Dùng dạng nước sắc mỗi ngày 15 – 20g hoặc đem tán bột, mỗi lần uống 5g.
Trị phù thũng do thận hư yếu: đậu đen 100g, rễ cỏ tranh 15g. Nấu với 1 lít nước, uống dần trong ngày. Có thể uống lâu dài cho đến khi khỏi bệnh.
Ra mồ hôi nhiều do thể trạng suy nhược: đậu đen 30g, phù tiểu mạch 30g, đại táo 15g, sắc uống trong ngày. Hoặc đậu đen 60g, hoàng kỳ 30g, sắc uống.
Chữa phong thấp, gân co gối nhức, trong bụng nóng, đại tiện bón: đậu đen ngâm nước, ủ cho mọc mộng dài từ 2 – 3cm rồi phơi khô. Dùng mỗi lần 1 thăng rồi cho nửa lạng giấm vào trộn đều, sao vàng tán nhỏ. Mỗi lần uống 1 muỗng nhỏ với rượu trước khi ăn, ngày uống 2 – 3 lần, tác dụng rất hay. (1 đấu = 10 thăng = 10 lít)
Trị chứng viêm gan mạn: Ngoài những thuốc đặc trị, nên dùng 100g đậu đen nấu lấy nước uống thường xuyên có tác dụng giải được độc tố trong gan ra ngoài.
Làm giải rượu: Sắc nước đậu đen loãng, không cho đường, rắc vài hạt muối, uống nhạt nước thay nước càng nhiều càng tốt.
Nhật Nam