Viêm đại tràng mạn tính là một trong những bệnh lý đường tiêu hóa thường gặp. Bệnh không quá nguy hiểm nhưng gây ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng cuộc sống.
Để phòng chống căn bệnh này, y học hiện đại và y học cổ truyền đều lấy phương châm điều trị toàn diện làm yếu tố căn bản, trong đó việc thực hiện chế độ ăn hợp lý có ý nghĩa hết sức quan trọng trong phòng và trị bệnh.
Với y học cổ truyền, ngoài vấn đề kiêng kỵ trong ẩm thực, người ta còn vận dụng những món ăn bài thuốc để phòng chống viêm đại tràng mạn tính khá độc đáo, trong đó trọng dụng vấn đề “dĩ tạng bổ tạng” – lấy tạng bổ tạng. Tức là khi cơ thể con người bị các bệnh lý tiêu hoá nói chung, viêm đại tràng mạn nói riêng, cổ nhân đã dùng dạ dày lợn để điều trị bệnh viêm đại tràng mạn tính thuộc thể hư hàn.
Biểu hiện: Mệt mỏi nhiều, gày sút, sắc mặt nhợt nhạt, ăn kém chậm tiêu, bụng đầy trướng, đại tiện khi nát, khi lỏng, sống phân, hễ ăn một chút đồ ăn chiên xào, tanh lạnh khó tiêu là đi lỏng nhiều lần, miệng nhạt, chất lưỡi nhợt, mạch tế nhược...
Hầm sen: Dạ dày lợn 1 cái, hạt sen 40 hạt, gừng tươi 10g, gia vị vừa đủ. Dạ dày làm sạch rồi cho hạt sen và gừng tươi vào trong, dùng chỉ khâu kín miệng rồi đem hầm thật nhừ, khi được chế thêm gia vị, chia ăn vài lần trong ngày. Công dụng: Kiện tỳ ích vị, an thần chỉ tả, dùng rất tốt cho những người bị viêm đại tràng mạn tính thuộc thể tỳ vị hư hàn.
Nhục quế cách thủy: Dạ dày lợn 1 cái, gừng tươi 15g, nhục quế 3g. Dạ dày làm sạch, thái miếng, ướp với gừng tươi và nhục quế rồi đem hấp cách thuỷ cho chín, chế thêm gia vị, chia ăn 2 lần trong ngày. Công dụng: Ôn trung kiện tỳ, dưỡng vị chỉ tả, dùng rất tốt cho những người bị viêm đại tràng mạn tính thuộc thể tỳ vị hư hàn, đại tiện lỏng loãng.
Theo y học cổ truyền, dạ dày lợn vị ngọt, tính ấm, có công dụng kiện tỳ ích vị, bổ hư nhược, ngoài các bệnh lý dạ dày còn được dùng để chữa trị nhiều chứng bệnh khác như suy nhược cơ thể, thiếu máu, viêm gan vàng da, xơ gan, đái đường, rối loạn tiểu tiện, sa tử cung, di tinh, trẻ em suy dinh dưỡng, chứng ra mồ hôi nhiều ban đêm... Kết quả nghiên cứu hiện đại cho thấy, dạ dày lợn rất giàu chất đạm, đường, mỡ, các nguyên tố vi lượng và các vitamin A, B1 và B2. Ngoài ra, còn có một số men như pepsin, gastrin và gastric mucoitin.
BS Khánh Hoàng (Hội Đông y Việt Nam)