Mướp chứa rất nhiều vitamin và khoáng chất tốt cho cơ thể, đặc biệt là một số loại vitamin và khoáng chất có hàm lượng khá cao như kali, đồng, vitamin C, vitamin A, vitamin B6 và chất xơ. Kali trong mướp giúp ổn định nhịp tim, điều hòa huyết áp. Vitamin A giúp cải thiện thị lực. Vitamin C giúp tăng sức đề kháng và khả năng hồi phục của cơ thể. Chất xơ giúp hệ tiêu hóa làm việc tốt hơn và giảm cholesterol trong cơ thể. Vitamin B6 giúp ngăn ngừa tích lũy homocysteine gây phá hủy xương, tăng cường khả năng sản xuất hồng cầu, là khoáng chất tốt cho máu, giúp bổ máu. Trong mùa dịch, nhờ lượng vitamin phong phú, ăn mướp giúp chống viêm, hỗ trợ điều trị các chứng đau họng, ho, hen xuyễn, viêm tuyến má, ho bách nhật, đau răng, đau lưng. Phụ nữ kinh nguyệt quá nhiều nên ăn mướp xào với tôm (cả vỏ). Món ăn này vừa trị bệnh, vừa khỏe người, làm đẹp da.
Người dân hay nấu canh mướp có tác dụng nhuận tràng, làm dịu đau (chính là do chất nhày chứa với hàm lượng cao trong quả). Những người mắc bệnh trĩ, đại tiện khó khăn có thể dùng hoa mướp nấu nước uống hoặc dùng quả mướp nấu canh ăn hằng ngày sẽ có tác dụng giúp nhuận tràng. Để bổ gân xương cho người già, trẻ em, lấy 1 nắm hạt mướp, 2 nắm gạo, vài bộ chân gà to nấu nhừ thành cháo ăn. Để chữa ho kéo dài lấy lá mướp hương 15g nấu nước uống hoặc chế biến dưới dạng cao lỏng 1/1, mỗi lần uống 0,5ml. Để giải nhiệt ngày hè lấy quả mướp cắt nhỏ, ép nước, hòa chút đường trắng, dùng làm nước giải khát trong ngày. Món đồ uống này có công dụng thanh nhiệt hóa đàm, tiêu viêm, chỉ khát. Người làm việc với máy tính nhiều nên ăn mướp. Nhờ giàu hàm lượng vitamin A trong quả mướp nên có tác dụng ngăn ngừa bệnh thoái hóa điểm vàng.
Ngoài ra, bổ sung lượng vitamin A sẽ phần nào giúp điều trị tình trạng khô mắt và ngăn ngừa các bệnh về mắt. Nên tạo thói quen ăn mướp từ nhỏ cho trẻ để giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch sau này. Trong quả mướp chứa nhiều vitamin B5 có tác dụng giảm các cholesterol xấu trong máu, chất béo trung bình làm giảm các nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Việc bổ sung mướp vào thực đơn cũng giúp cung cấp một hàm lượng nhỏ vitamin B6, vitamin này cần thiết trong việc sản xuất hemoglobin trong máu, giúp vận chuyển oxy đến các tế bào. Việc cung cấp đủ hàm lượng vitamin B6 sẽ phần nào ngăn ngừa các triệu chứng và điều trị bệnh thiếu máu.
Quả mướp bổ, có tính chất bình, tính mát, giúp thanh nhiệt, giải trừ độc nên sử dụng quả mướp nhiều cũng không ảnh hưởng đối với sức khỏe. Tuy nhiên, những người không nên dùng mướp thường xuyên như hay đau bụng, tỳ vị kém, đi đại tiện phân nát, lỏng.
Lương y Nguyễn Nghĩa (Vĩnh Phúc)